Sądecka Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.
1616
Sprawdź nas:
Koncepcja klasyczna
ZAMKU KRÓLEWSKIEGO
w NOWYM SĄCZU
ZAMEK SĄCZ
Szanowni Państwo
Zamek Królewski w Nowym Sączu został zbudowany przez króla Polski, Wacława II, co wykazały najnowsze badania archeologiczne. W średniowieczu był rezydencją królewską o międzynarodowym charakterze, stanowiąc tradycyjne miejsce spotkań królów Polski i Węgier na równi z Wyszehradem, będącym dziś symbolem współpracy państw Europy Środkowej. W okresie baroku, za sprawą książąt z rodu Lubomirskich przybrał postać palazzo in fortezza, w którego kształcie chcemy odbudować zamek i do czego nawiązuje niniejsza koncepcja. W okresie schyłku Rzeczpospolitej i w czasie zaborów zamek był niszczony przez pożary, osunięcie się skarpy, a później został zamieniony w koszary i magazyn wojskowy. Podupadł mocno. W okresie międzywojennym starano się go rewitalizować. Jednak kres jego istnieniu położył wybuch materiałów burzących w tracie działań wojennych w 1945 r.
Wielu samorządowców i polityków, deklarowało chęć odbudowy Zamku Sądeckiego, lecz bez rezultatów. Jako Prezydent Nowego Sącza podjąłem decyzję o rozpoczęciu przygotowań do odbudowy Zamku i przekazałem to zadanie Sądeckiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., kierowanej przez Prezesa Jarosława Suwałę. Skutkiem tego wykonane zostały szeroko zakrojone badania archeologiczne, kwerendy historyczne oraz place planistyczne, czego efektem stała się ta koncepcja.
Mam nadzieję, że będzie ona dla Państwa atrakcyjna, a jej klasyczna wersja stanowić będzie tworzywo do dyskusji nad kierunkami odbudowy i funkcji Zamku jako wielkiego dobra kultury Naszego Miasta.
Powstanie zamku wiąże się z chwilą lokowania Nowego Sącza na prawie magdeburskim przez Wacława II w 1292 r. Od tego momentu można
mówić o powstających fortyfikacjach miejskich, w ciąg których wkomponowany był kamienny zamek. Budowla ta zlokalizowana została w strategicznie ważnym punkcie, jakim było wzgórze wznoszące się ponad nurtami rzek Dunajca i Kamienicy. Od czasów panowania Kazimierza Wielkiego zamek nowosądecki został rozbudowany o duże, reprezentacyjne skrzydło zachodnie, malowniczo wzniesione ponad doliną Dunajca. To zapewne ta część zamku była miejscem, w którym wizytowali władcy Polski, a szczególnie upodobał sobie to miejsce Władysław Jagiełło, wielokrotnie goszczący w Nowym Sączu ze swoim dworem i kolejnymi małżonkami. Jagiełło gościł w Nowym Sączu na zamku w przededniu bitwy pod Grunwaldem, w 1410 r., spotykając się tutaj z wielkim księciem litewskim, Witoldem.
OD POWSTANIA ZAMKU DO POŻARU W 1611R. - ZAMEK GOTYCKI
Poważną stratą, jakiej doświadczył nowosądecki zamek, był pożar w 1522 r. Wówczas bardzo mocno ucierpiało pałacowe skrzydło zachodnie, o ile pożoga ta w ogóle nie doprowadziła definitywnego końca tego sektora budowli.
Odbudowywany zamek w kolejnych latach wspierał się i koncentrował swoimi zabudowaniami przy północnym murze fortyfikacyjnym, przy północnym skraju wzgórza, tuż nad skarpą. Przełomową datą w dziejach zamku, był pożar obiektu w 1611 r. Restauracji zamku podjęli się starostowie sądeccy, Stanisław i Sebastian Lubomirscy. To za ich staraniem budowla uzyskała kształt, jaki dotrwał do końca I Rzeczpospolitej Polskiej. Był to duży budynek, łączący w sobie funkcje rezydencji i pomieszczeń sądowych, ale również mający potencjał obronny, na wypadek zagrożenia militarnego. Podczas podjętej odbudowy po 1611 r. zamek uzyskał cechy budowli renesansowej, o co mogli zadbać nadworni architekci Lubomirskich: najpierw Andrea Spezza, a potem Maciej Trapola, równolegle pracujący przy rozbudowie zamku w Nowym Wiśniczu.
GALERIA
Masz pytania ? Propozycje ? Napisz do nas.